چطور رقبای واقعی سایت‌مون رو شناسایی کنیم و چرا این کار ضروریه؟

همونطور که سان تزو¹ می‌گه:

اگر دشمن خود را بشناسی و خودت را هم خوب بشناسی، در صدها نبرد شکست‌ناپذیر خواهی بود.

تو دنیای رقابتی کسب‌وکار، این جمله بیشتر از هر زمانی معنا پیدا می‌کنه. برای اینکه بتونی تو بازار موفق بشی و رشد کنی، باید اول بدونی رقیب‌هات کی هستن، چه استراتژی‌هایی دارن و چطور دارن بازی رو پیش می‌برن.

اما قبل از اینکه بری سراغ تحلیل دقیق رقیب‌هات، باید بدونی اصلاً چرا شناخت رقیب و پیدا کردن رقیب مهمه، چه فایده‌ای داره و از کجا باید شروع کرد.

این مقاله یه مقدمه‌ست بر دنیای شناخت و تحلیل رقبا؛ و در سه بخش نوشته شده:

1. اول می‌فهمیم چرا اصلاً شناخت و بررسی رقبا لازمه و چه ارزشی برای کسب‌وکار داره.
2. بعد یاد می‌گیریم چطور رقبای واقعی‌مون رو شناسایی کنیم و چه روش‌هایی برای پیدا کردن رقیب‌های سایتمون وجود داره.
3. و در نهایت، در مقاله‌ای جداگانه، می‌ریم سراغ تحلیل رقبا با ابزارهای کاربردی مثل میزفا تولز.

وقتی مقاله رو تا انتها خوندی و یاد گرفتی چرا و چطور باید رقیب‌هاتو پیدا کنی، وقتشه یه قدم جلوتر بری و مقاله تحلیل و بررسی رقبا رو مطالعه کنی تا یاد بگیری چطور از اطلاعاتی که به‌دست آوردی به نفع خودت استفاده کنی.

شناسایی رقبا یعنی چی؟

شناخت و بررسی رقبا یا همون هوش رقابتی، یعنی اینکه به‌طور منظم اطلاعاتی که درباره رقبا داریم رو جمع‌آوری و بررسی کنیم. این یعنی باید بفهمیم رقبا چه استراتژی‌هایی دارن، چه نقاط قوت و ضعفی دارن، چه قابلیت‌هایی دارن و چطور تو بازار خودشون رو مطرح می‌کنن. هدف از این کار اینه که کسب‌وکارها بتونن صنعت خودشون رو بهتر بشناسن و بعد با اطلاعات دقیق‌تری تصمیم‌گیری کنن و از بقیه رقبا جلو بزنن.

روش‌های بررسی رقبا

1. تحقیقات بازار: برای جمع‌آوری اطلاعات مهم درباره رقبا، می‌تونید از گروه‌های متمرکز، نظرسنجی‌ها یا حتی مصاحبه با مشتریان استفاده کنید. با بررسی بازخوردها و نیازهای مشتری‌ها، می‌فهمید که کجا می‌تونید بهتر عمل کنید و ارزشی بیشتر به مشتری‌ها ارائه بدید.
2. بررسی آنلاین رقبا: هر از گاهی وب‌سایت و شبکه‌های اجتماعی رقبا رو چک کنید. ببینید چه کمپین‌های بازاریابی دارن، چه پیامی میدن و چطور با مشتری‌ها تعامل می‌کنن. نظرات و بازخوردهای مشتری‌ها هم می‌تونه بهتون کمک کنه که بفهمید رقبا در چه چیزی خوبن و کجا ضعف دارن.
3. شرکت در رویدادهای صنعت: شرکت در نمایشگاه‌ها و کنفرانس‌های صنعتی به شما این امکان رو می‌ده که با رقبا مستقیم تعامل داشته باشید، ارائه‌های اون‌ها رو ببینید و آخرین دستاوردهای‌شون رو بشناسید. همینطور با حرفه‌ای‌های صنعت هم می‌تونید صحبت کنید و اطلاعات جدیدی به دست بیارید.
4. بررسی منابع عمومی: منابع عمومی مثل گزارش‌های سالانه، اطلاعیه‌های مطبوعاتی و صورت‌های مالی به شما اطلاعات زیادی از عملکرد رقبا می‌دن. این منابع به شما کمک می‌کنن که روندها رو بشناسید و پیش‌بینی کنید رقبا در آینده چه حرکتی انجام می‌دن.
5. استفاده از ابزارهای آنلاین: ابزارهایی مثل ابزارهای تحلیل رقبا به شما این امکان رو می‌ده که اطلاعات بازار، استراتژی‌های رقابتی و روندهای صنعتی رو پیگیری کنید. این ابزارها به شما کمک می‌کنن عملکرد رقبا، قیمت‌ها و استراتژی‌های بازاریابی‌شون رو تحلیل کنید. در مقاله‌ی تحلیل رقیب که در ابتدای مقاله معرفی شد، با استفاده از ابزارهای مختلف میزفا تولز، به‌ویژه ابزار سرپ و تب کیورد گپِ تحقیق کلمات کلیدی، به‌طور گام به گام روش‌های بررسی رقبا رو توضیح می‌دیم و نشون می‌دیم چطور می‌تونید از این ابزارها برای تحلیل دقیق‌تر رقبا و بهبود استراتژی‌های خودتون بهره‌برداری کنید.

چرا شناسایی رقبا برای موفقیت کسب‌وکار ضروریه؟

رقبای شما چه کسانی هستند؟

تمام کسب‌وکارها بالاخره با رقابت روبه‌رو هستن. حتی اگر شما تنها رستوران تو یک شهر کوچک باشید، باز هم باید با سینماها، کافه‌ها و سایر کسب‌وکارهایی که مشتریان شما می‌تونن پولشون رو تو اونجا خرج کنن، رقابت کنید. حالا با توجه به رشد خریدهای آنلاین و استفاده زیاد مردم از اینترنت برای خرید خدمات و کالا، شما دیگه تنها با رقبای محلی خودتون رقابت نمی‌کنید. ممکنه حتی رقبای شما از شهرها یا کشورهای دیگه هم باشن.

رقبای شما می‌تونن کسب‌وکارهایی باشن که محصول یا خدمتی مشابه یا جایگزین محصول شما رو ارائه می‌دن و باعث می‌شن مشتری‌ها دیگه نیازی به خرید از شما نداشته باشن.

رقابت فقط این نیست که یه کسب‌وکار دیگه بیاد و مشتری‌ها رو از شما بگیره. ممکنه رقبای شما محصول یا خدمتی جدید در حال توسعه داشته باشن که شما باید پیش از اون‌ها به بازار وارد بشید، یا حداقل مجوزهای لازم رو برای تولیدش بگیرید.

پس فقط به بررسی چیزهایی که الان در بازار وجود داره بسنده نکنید. همیشه باید چشمتون باز باشه و به دنبال رقبای جدیدی باشید که ممکنه به زودی وارد بازار بشن یا محصولات و خدمات جدیدی رو معرفی کنن.

چطور رقبا سایت خودمون رو پیدا کنیم؟

الان که میدونین چرا پیدا کردن رقیب اهمیت داره، وقتش رسیده که بیایم و روش‌های مختلفی رو برای پیدا کردن رقبا بررسی کنیم.
در ادامه به چند روش ساده و مؤثر میگیم که با استفاده از اونها میتونین رقبا رو شناسایی کنین.

• شناسایی رقبا با جستجو در گوگل:
  جستجوی ساده‌ترین روش برای شناسایی رقباست، کافیه کلمات کلیدی مرتبط با کسب‌وکار خودتون رو در گوگل جستجو کنین. سایت‌هایی که در نتایج اول ظاهر میشن، معمولا رقبای اصلی شما هستن. اگه می‌خواید توی نتایج گوگل بالاتر از رقباتون قرار بگیرید، باید کلمات کلیدی رقیب رو پیدا کنید و تحلیلشون کنید.
  این کار به شما کمک میکنه تا از دیدگاه گوگل و الگوریتم‌های اون متوجه بشین کدوم سایت‌ها در حال رقابت برای کلمات کلیدی مشابه هستن.
  مثلا تو حوزه لباس یه سایتی دارید و یکی از کلمات کلیدی شما تیشرت نخی هست. کافیه تو گوگل سرچ کنید تیشرت نخی و هر نتیجه‌ای تو صفحه اول گوگل اومد، اونها رقیب‌های اصلی شما هستن. حالا ممکنه خودتونم تو نتایج صفحه اول باشید. چه بهتر😊
• شناخت رقبا با استفاده از ابزارهای تحلیل رقبا:
  ابزارهای زیادی وجود دارن که میتونن به شما در شناسایی و تحلیل رقبا کمک کنن.
  این ابزارها میتونن اطلاعات زیادی از جمله کلمات کلیدی رقبا، بک‌لینک‌ها، استراتژی‌های سئو و ترافیک سایت‌ها رو در اختیار شما بذارن، برای مثال: ابزار کیورد گپ (Keyword Gap) یکی از قابلیت‌های جذاب و کاربردی میزفا تولز هست که به شما این امکان رو می‌ده تا رقبای خودتون رو شناسایی کنید، با استفاده از این ابزار می‌تونید شکاف‌های کلمات کلیدی بین خودتون و رقباتون رو پیدا کرده و ببینید رقیباتون روی چه موضوعاتی کار کردن که شما تا به الان نتونستید کار کنید. از این اطلاعات برای بهبود استراتژی‌های سئو و جذب مخاطب استفاده کنید.

• شناسایی رقیب با بررسی شبکه‌های اجتماعی:
  با بررسی فعالیت رقبا در شبکه‌های اجتماعی مثل اینستاگرام، توییتر، لینکدین و غیره، میتونین متوجه بشین که:
  رقبا چطور با مخاطبانشون ارتباط برقرار میکنن؟ چه نوع محتوای جذابی رو منتشر میکنن؟
  این کار کمک میکنه که شما هم استراتژی محتوایی بهتری داشته باشین و ایده محتوایی خوبی دست پیدا کنید و با رویکردهای جدید آشنا بشین👌🏻
• شناخت رقیب با بررسی لینک‌های ورودی (Backlinks):
  یکی از روش‌های عالی برای شناسایی رقبا، بررسی لینک‌های ورودی به سایت‌های رقباست. با استفاده از ابزارهایی مثل Mizfatools می‌تونید ببینید کدوم سایت‌ها به رقبای شما لینک میدن. این اطلاعات به شما کمک می‌کنه تا رقبای بالقوه رو شناسایی کنید و فرصت‌های جدیدی برای سایت خودتون پیدا کنید.
• شناسایی رقیبا با استفاده از گوگل آنالیتیکس و سرچ کنسول:
  اگر به داده‌های گوگل آنالیتیکس و سرچ کنسول سایت خودتون دسترسی دارین، میتونین سایت‌هایی که بیشترین رقابت رو با شما برای کلمات کلیدی مشابه دارن، شناسایی کنین.

پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال یادگیری بیشتر در مورد سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس هستید، این مقالات می‌تونن راهنمایی‌های مفیدی براتون داشته باشن. 😉

1. راهنمای کامل آموزش سرچ کنسول
2. تفاوت بین سرچ کنسول و گوگل آنالیتیکس چیست؟
3. چگونه Google Analytics خود را به سرچ کنسول وصل کنیم؟

چطور مطمئن بشیم رقیب رو درست انتخاب کردیم؟

تا حالا شده یه سایتو بذاری کنار سایت خودت و فکر کنی این رقیبمه، ولی بعد از یه مدت ببینی اصلاً توی مسیر تو نیست؟ خیلیا همین اشتباه رو می‌کنن. فقط به اسم و ظاهر سایت نگاه می‌کنن، نه به دیتا.

اینجا همون‌جاست که ابزار ردیاب کلمات -> تب رقیب به دادمون می‌رسه.

مثلا توی همین نمودار که گذاشتیم، خیلی راحت می‌تونی بفهمی یه سایت واقعا داره توی کلمات کلیدی تو باهات رقابت می‌کنه یا نه.

📊 اگه ببینی تو این نمودارها و داده‌ها، یه سایت تو هیچ‌کدوم یا خیلی از کلمات کلیدی شما رتبه نداره، خب دیگه واضحه! اون اصلا رقیب شما نیست. یعنی داری وقت و انرژی‌تو برای تحلیل یه سایتی می‌ذاری که اصلا توی زمین بازی شما نیست.

پس حتما قبل از اینکه بخوای استراتژی بچینی، با تب رقیب ابزار ردیاب یه چک بکن ببین اصلا انتخابت درست بوده یا نه. چون یه انتخاب اشتباه، می‌تونه کل تحلیل و تصمیم‌گیری‌تو ببره سمت اشتباه.

رقبامون رو شناسایی کردیم؛ حالا در رقبا چه چیزی را باید بررسی کنیم؟

۱. Sweet Spot (نقطه شیرین)

این مفهوم به بخشی از کسب‌وکار یا محتوای رقبا اشاره داره که به‌شدت جذابه و باعث تمایزشون از بقیه میشه. به عبارت دیگه، اون نقطه‌ای که رقبا در اون بهترین عملکرد رو دارن و مشتری‌ها هم بهش علاقه دارن. یعنی دقت کنید اون کسب و کار داره به کاربراش چه ارزش پیشنهادی رو ارائه میده؟ درواقع کسب و کار متوجه شده درد اصلی مشتری چی هست؟ و شما باید ببینید چجوری داره این درد رو حل می‌کنه؟

✅ چطور Sweet Spot رقبا رو پیدا کنیم؟

• بررسی محتوا و پیام‌های تبلیغاتی رقیب: مثلا اگر یه شرکت خدمات مالی شعارش “سرمایه‌گذاری آسان برای همه” باشه، Sweet Spot شون احتمالا سادگی در ارائه خدمات مالی هست.
• تحلیل بازخورد مشتری‌ها (کامنت‌ها و نظرات): بررسی کن که مشتریان در نظرات یا نقدها از چه چیزی بیشتر تعریف می‌کنن. به نظرات منفی هم دقت کن! اگر مشتری‌های یک رقیب از چیزی شاکی باشن و تو بتونی اون رو بهتر ارائه بدی، این یه Sweet Spot برای توئه.
• آنالیز تبلیغات و کمپین‌های موفق‌شون: مثلا اگر در تبلیغاتشون روی پشتیبانی ۲۴ ساعته مانور می‌دن، ممکنه Sweet Spot شون پشتیبانی قوی و پاسخ‌گویی سریع باشه.

مثال واقعی از برندها

Apple: سادگی + طراحی مینیمال + کارایی قوی
Tesla: نوآوری + پایداری محیط‌زیست + عملکرد برقی

۲. Core Message (پیام اصلی)

پیام اصلی اون چیزی هست که رقبا سعی دارن از طریق برند، محصولات یا محتوای خودشون به مخاطب منتقل کنن. این پیام معمولا ساده، مستقیم و تأثیرگذاره.
✅ چطور پیام اصلی رقبا رو شناسایی کنیم؟

پیدا کردن الگوی تکرارشونده در کمپین‌های تبلیغاتی‌شون. مثلا Airbnb میگه احساس کن در خانه‌ی خودت هستی، هر جای دنیا که هستی. یا مثلا پیام اصلی اسنپ اینه که هر جایی که باشی، راحت و سریع به مقصدت می‌رسی. این پیام به راحتی و دسترسی آسان تأکید داره و به مخاطب این حس رو می‌ده که همیشه و همه‌جا به راحتی می‌تونه از خدمات اسنپ استفاده کنه.

۳. Theme (تم‌ها)

هر پیام اصلی (Core Message) را می‌توان به یک یا چند تم محتوایی تبدیل کرد. تم یعنی خط فکری کلی محتوای برند. هر برندی چند موضوع اصلی داره که همه محتواهاش حول اون‌ها می‌چرخن. این کار به سازمان‌دهی بهتر استراتژی محتوا، ایجاد تنوع در مطالب و حفظ انسجام پیام برند کمک می‌کنه.

✅ چطور تم‌های محتوایی را مشخص کنیم؟

• بررسی پیام اصلی برند –> پیام اصلی چیه و چه ارزشی ارائه می‌ده؟
• شناسایی دغدغه‌های اصلی مخاطبان –> چه مشکلات یا نیازهایی دارند؟
• تبدیل پیام اصلی به چندین موضوع کلیدی –> محتوا را بر اساس این موضوعات تولید کنیم.

مثال عملی:
اگر پیام اصلی یک برند آموزشی “کمک به رشد مهارت‌های فردی” باشد، تم‌های محتوایی آن می‌تونن شامل این موارد باشند:
🔹 آموزش مهارت‌های نرم (مثلا مذاکره، مدیریت زمان)
🔹 بهبود بهره‌وری شخصی
🔹 یادگیری مادام‌العمر و توسعه فردی

۴. Topic (موضوعات اصلی محتوا)

این مورد به موضوعاتی اشاره داره که رقبا روش تمرکز می‌کنن و در موردش تولید محتوا دارن.

✅ چطور موضوعات اصلی رقبا رو پیدا کنیم؟

• بررسی وبلاگ و مقاله‌هایی که منتشر می‌کنن.
• تحلیل پست‌های پربازدیدشون در شبکه‌های اجتماعی.

و در آخر:

شناخت، پیدا کردن و تحلیل رقبا فقط یک کار روتین نیست؛ این یه استراتژی برای موفقیت شماست. اگر این کار رو درست انجام بدید، نه‌تنها جایگاه خودتون رو در بازار می‌شناسید، بلکه می‌تونید هوشمندانه‌تر عمل کنید و از رقباتون جلو بزنید.

چک‌لیست پیدا کردن رقبا

✅ شناسایی کلمات کلیدی: جستجو و شناسایی کلمات کلیدی مرتبط با کسب‌وکار با استفاده از ابزارهای تحقیق کلمات کلیدی (مثل کیورد پلنر میزفا تولز).

✅ پیدا کردن رقبا در نتایج جستجو: جستجو در گوگل و شناسایی سایت‌های در حال رقابت برای کلمات کلیدی هدف و بررسی رتبه‌بندی سایت‌های رقیب در نتایج جستجو (استفاده از ردیاب کلمات و ابزار سرپ میزفا تولز).

✅ بررسی فعالیت رقیب در شبکه‌های اجتماعی: شناسایی پلتفرم‌های فعال رقبا (اینستاگرام، توییتر، لینکدین و …)، بررسی استراتژی‌های محتوا و تعاملات رقبا در شبکه‌های اجتماعی، ارزیابی نوع محتوای منتشر شده (تصویر، ویدئو، مقاله، پست‌های تبلیغاتی و غیره).

✅ بررسی لینک‌های ورودی (Backlinks): تحلیل بک‌لینک‌های رقبا با استفاده از ابزارهایی مانند Mizfatools یا شناسایی سایت‌هایی که به رقبا لینک دادن و پیدا کردن فرصت‌های لینک‌سازی.

✅ تحلیل محتوا و استراتژی‌های تبلیغاتی رقبا: شناسایی Sweet Spot، تحلیل Core Message و تم‌های محتوایی رقبا.

✅ شناسایی نقاط ضعف رقبا: بررسی نظرات و بازخوردهای منفی مشتریان رقبا و شناسایی کمبودها و نقاط ضعفی که شما می‌تونید اون‌ها را پر کنید.

✅ تهیه فهرست رقبا

1. سان تزو یک استراتژیست و فیلسوف چینی بود که در قرن ششم قبل از میلاد زندگی می‌کرد. او بیشتر به خاطر نگارش کتاب معروف «هنر جنگ» (The Art of War) شناخته می‌شود، که یکی از قدیمی‌ترین و معتبرترین آثار در زمینه استراتژی و مدیریت جنگ به شمار می‌رود. ↩︎